فرصت سوزی‌ در مكـران

ديار رستم به دروازه ورود ايران به آب‌هاي آزاد معروف است. سيستان و بلوچستان به‌دليل ظرفيت‌هاي ويژه‌اي كه دارد، مي‌تواند به بهشت سرمايه‌گذاران تبديل شود؛ بهشتي كه تاكنون از نگاه بسياري مسئولان و سرمايه‌گذاران پنهان مانده است. اين مهجوريت به‌دليل توجه و برنامه‌ريزي براي بنادر خليج‌فارس و ديگر بنادر كشور رخ داده است. اين درحالي است كه احداث بنادر در مسير آب‌هاي آزاد مي‌تواند رابطه و همچنين فرصت فوق‌العاده‌اي را ميان ايران و كشورهاي در مسير آب‌هاي آزاد، آسياي ميانه و اروپا ايجاد كند. به همين دليل بايد رويكرد مسئولان به منابع ثروت‌ساز كشور تغيير يابد. برآوردي از تمامي ظرفيت‌هاي ملي و اينكه چگونه مي‌توانيم از آن‌ها درراستاي توسعه و پيشرفت كشور استفاده كنيم، انجام وارائه شود.
اين استان به‌دليل همسايگي با دو كشور افغانستان و پاكستان كه در مسير توسعه و پيشرفت هستند داراي يك ظرفيت بالاي تجاري است. پيشرفت‌هاي علمي، توان خدماتي، فني و زير ساخت‌هاي كشور مي‌تواند فرصت مناسبي براي سرمايه‌گذاران ايراني، افغاني و پاكستاني با هدف توسعه سه‌جانبه باشد. در اين ميان داشتن مناطق آزاد، پيشينه فرهنگي و زبان مشترك به اين مسير توسعه كمك 100 چنداني مي‌كند. سیستان و بلوچستان در جنوب شرقی ایران، پهناورترین استان ایران به‌شمار می‌آید كه بيش از 11 درصد از مساحت كشور را تشكيل مي‌دهد؛ وسعت اين استان به‌اندازه فاصله استان قزوين تا مشهد است. به‌دليل گستردگي اين استان، شمال تا جنوب آن از تنوع اقليمي برخوردار است.
خبرهاي خوش از مكران
اما در دل ديار رستم مرواريدي نهفته است كه چشم هر گردشگري را به‌خود خيره مي‌كند. مكران مرواريد فراموش شده سيستان و بلوچستان است. منطقه‌اي كه روزها براي ديدن جاذبه‌ طبيعي و تاريخي آن بايد وقت صرف كرد. اغلب گردشگراني كه به مكران سفر كرده‌اند، بارها و بارها به آنجا بازگشته‌اند؛ چراكه در‌ آنجا زيبايي‌هايي را ديده‌اند كه بي‌نظير بوده است.


سواحل مكران در سيستان و بلوچستان، يكي از چشم‌نواز‌ترين سواحل در دنياست. قرارگيري کوه‌های مینیاتوری در كنار ساحل، جلوه بي‌نظيري به ساحل بخشيده است. يكي ديگر از ويژگي‌هاي اين ساحل سفيد و نرم، امكان قدم زدن تا فاصله هزار متري در داخل دريا آن نيز با آب و هواي بسيار مطبوع است.
مكران، فرصت بي‌‌نظيري براي توسعه صنعت گردشگري و رونق اقتصادي كشور است. گويا مشكلات كسري بودجه، تحريم‌هاي نفتي و معضلات اقتصادي و زيست محيطي مسئولان كشور را مجبور به چاره‌انديشي براي اقتصادي غيرنفتي كرده است. سال‌هاست كه دولت‌ها توسعه كشور براساس ظرفيت‌هاي گردشگري را به يكي از شعارهاي اصلي خود تبديل كرده‌اند، مساله‌اي كه تاكنون درحد همان وعده و شعار باقي مانده است. اما اين روزها مكران مورد توجه برخي مسئولان واقع شده و خبرهاي خوشي از آن به‌گوش مي‌رسد. قرار است فرصت‌های سرمایه گذاری و توسعه پایدار در سواحل مکران مورد توجه ويژه قرار گيرد. اما گويا دوباره گردشگري، اولويت آخر مسئولان در توسعه مكران است. اسحاق جهانگيري به تازگي درباره فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري مكران سخن گفته اما گردشگري، نقش كم رنگي در اين سخنراني داشته است. نكته قابل توجه اينجاست كه گردشگري صنعتي كم‌خرج و البته زودبازده است كه مي‌تواند به اولويت نخست مسئولان در مكران تبديل شود.
توسعه بدون توجه به محيط زيست نمي‌شود
به گزارش مهر، معاون اول رييس جمهور در همايش فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري مكران گفته است:«این سواحل یکی از نقاط مهم و راهبردي کشور است. توسعه الزاماتی دارد که باید آن‌ها را شناخت. علاوه بر شناخت آن‌ها باید به چالش‌های پیش رو نیز نگاه کرد. کشور ما کشور خشکی است و آب یکی از چالش های مهم پیش روی ما و معنای آن قرار گرفتن در شرایط ویژه‌ای است.توسعه ایران بدون توجه به موضوعات زیست محیطی مانند آلودگی هوا نباید صورت گیرد. باید تلاش کنیم تا زمینه‌های نوینی برای پاسخگویی به مجموعه نیازهایی که کشور با آن رو به‌رو است، بیابیم.یکی از نیازهای ما ایجاد سالانه یک میلیون شغل‌به معنای نیاز به الگوی جدید توسعه است».
حل چالش‌هاي كشور با مكران
جهانگیری با بیان اینکه سواحل مکران به‌عنوان یک موضوع جدید می تواند بسياري چالش های پیش روی کشور را برطرف کند، خاطرنشان کرد:«سواحل مکران می تواند به‌عنوان یک نقطه مهم و مورد تاکید در برنامه ششم توسعه برطرف کننده نیازهای کشور باشد. این سواحل می تواند مساله اشتغال و بیکاری را در کشور حل کند.توسعه این سواحل می تواند عدالت منطقه‌ای و توانمندی ساکنان این مناطق را در پی داشته باشد. مردم این مناطق در کنار گنجی ‌قرار دارند که از ثمرات آن بی‌بهره هستند.با توسعه سواحل مکران می‌توان امنیت بیش از پیش کشور را رقم زد و در هم تنیدگی بین اقتصاد‌های کشورهای منطقه را بیشتر کرد.معتقدیم ایران متعلق به همه ایرانیان و فرصت توسعه برای همه اقوام ایرانی در سواحل مکران فراهم است.توسعه مکران،يكي از طرح‌هاي سنجیده آمایش سرزمین است.در طرح سواحل مکران، ساکن شدن یک میلیون نفر پیش‌بینی شده است. بخش هایی مثل صنعت، نفت و گاز قابلیت توسعه را در این منطقه دارند.طرح توسعه سواحل مکران علاوه بر جنبه های اقتصادی، جنبه های فرهنگی و تمدنی نیز دارد. یکی از مهم‌ترین کارهای زیربنایی در این طرح تعیین نقاطی برای توسعه بود که درمرحله اول چابهار انتخاب شد.»
جهانگیری ادامه داد: « توافق سه جانبه میان ایران، هند و پاکستان گام نخست برای این موضوع بوده که قابل تعمیم به موضوعات دیگر نیز است. علاوه بر بنادر نیازمند امکان ریلی بین چابهار و دیگر کشورها هستیم که در مرحله نخست راه آهن چابهار باید به زاهدان وصل شود. اگر شرکت های داخلی و خارجی و سرمایه‌گذاران بخش‌های مختلف در طرح‌های توسعه ای این مناطق حضور پیدا کنند، حمایت دولت را به همراه خواهند داشت.در زمینه شیلات و کشاورزی کارهای بسیار خوبی صورت گرفته که مورد حمایت دولت است».
آغازي براي پايان دردهاي ديار رستم
توسعه مكران در بخش گردشگري مي‌تواند آغاز راهي براي پايان دادن به مهاجرت‌هاي بي‌رويه از سيستان و بلوچستان باشد. درحال حاضر زنگ خطر خالي شدن مرزها توسط بوميان در استان مرزي سيستان و بلوچستان به صدا درآمده است. توسعه صنعت گردشگري كه درپي آن توسعه زيرساخت‌ها، اشتغال‌زايي و رونق اقتصادي رخ مي‌دهد، مي‌تواند اميد را در دل مردم ديار رستم زنده كند؛ دياري كه در دل آن صدها گنج نهان گردشگري نهفته است.
مرواريد مكران
مكران و نواحی ساحلی جنوب شرقی ایران در روزگار مادها، به ویژه سلطنت آستیاک یا ایشتوویگو (580-550 قبل از میلاد) یکی از ساتراپ‌های (استان) شرقی آن دولت بوده و به‌نام سرزمین «پاریکانیان و حبشیان آسیایی» از آن یاد شده است. در سال 545 قبل از میلاد، ایالات شرق ایران، از جمله مکران، به وسیله کوروش کبیر فتح شد. در زمان سلطنت داریوش کبیر، سرزمین ماکا یا مکران، جزو ایالات فلات ایران به شمار می‌رفت.
در دوره اشکانی، به‌ویژه سلطنت مهرداد اول، سرزمین مکران نيز جزو قلمرو پارت به حساب می‌آمد. با تسلط ساسانیان، اردشیر ساسانی، کشور را به 33 ناحیه مستقل تقسیم کرد که مکران نیز یکی از آن‌ها بودوحکمران مستقل و موروثی هر ناحیه را شاه می‌گفتند. مكران يكي از خارق‌العاده‌ترين سواحل دنياست كه درحال حاضر ناشناخته و بكر است. يكي ديگر از ويژگي‌هاي اين ساحل سفيد و نرم، امكان قدم زدن تا فاصله هزار متري در داخل دريا آن نيز با آب‌و‌هواي بسيار مطبوع همراه با رطوبت است.
كوه‌هاي مينياتوري مكران
قرارگيري کوه‌های مینیاتوری در كنار ساحل، جلوه بي‌نظيري به ساحل بخشيده است. حدود 40 تا 50 کيلومتر پس از شهرستان چابهار به سمت بندرگواتر، کوه‌هايي در سمت چپ جاده نمايان مي‌شوند که به «کوه‌هاي مريخي» يا «مينياتوري» معروف هستند. اين کوه‌ها با توجه به منظره متفاوتي که در سمت راست جاده و رو به‌سوي دريا ايجاد کرده، يکي از زيباترين جاده‌ها و مناظر طبيعي استان سيستان و بلوچستان و بلکه ايران را خلق کرده است. اين کوه‌ها از منحصر به فردترين کوه‌هاي ايران هستند و منظره اعجاب برانگيز و چشم نواز آن‌ها از جمله معروف‌ترين جاذبه‌هاي شهرستان چابهار در جنوب سيستان و بلوچستان محسوب مي شود اما به دليل معرفي نشدن کافي، کمتر مورد بازديد عموم قرار گرفته‌ است. کوه‌هاي مريخي، مناظري از کوه‌هاي کره ماه را براي انسان تداعي مي‌کند و جنس رسوبي آن‌ها و همچنين فرسايش خاص کوه‌ها موجب ايجاد شيارها و تراش‌هاي زيبايي شده که گويي نقاشي ماهر، آن‌ها را به تصوير کشيده است. اين کوه‌ها چاک چاک هستند و اشکالي نامانوس و فاقد پوشش گياهي دارند. به همين‌دليل غيرعادي بودن‌شان، در سال‌هاي اخير و در ميان گردشگران، به «کوه‌هاي مريخي» شهرت يافته‌اند و جزو نمونه‌هاي بدبوم (بدلند) و پديده بوم‌شناختي ويژه‌اي است.